धेरै विद्यार्थीको एउटै गुनासो हुन्छ, राम्ररी पढ्नै सकिएन । राम्रो कलेज र पढ्ने वातावरण भए पनि राम्रो नतिजा ल्याउन नसकेर विदार्थीहरु छटपटिन्छन् । राम्रो नतिजा ल्याउन पढ्ने बानी विकास गर्नुपर्छ । पढ्ने बानी विकास गर्न विज्ञहरुले ११ सुझाव दिएका छन् ।

१, एउटै समय र स्थानमा बसेर पढ्दा उत्तम हुन्छ । सकेसम्म पढ्न डेस्कको प्रयोग गर्नुपर्छ । डेक्स नभएमा पढ्ने निश्चित ठाउँ बनाउँदा राम्रो हून्छ ।

२, पढ्न बसेपछी अन्य कुरामा ध्यान दिनु हुदैँन । ईमेल हेर्ने, एमएमएस पठाउने, मोबाईल चलाउने वा टोलाएर बस्ने बानीले पढाईमा गति लिन सक्दैन , त्यसैले एकाग्र भएर जति समय सकिन्छ, त्यति समय पढ्ने बानी पार्नुपर्छ ।

३, पढ्न बस्नुअधि नै कति पढ्ने भनेर तय गर्नुपर्छ । जस्तै निबन्धका दुई पेज सक्ने वा गणितका दश हिसाब गर्ने ।

४, धेरै ठुलो विषयलाई टुक्राएर पढ्नुपर्छ । निबन्ध लेख्नु छ भने पहिले त्यसको मुख्य निचोड लेख्नुपर्छ । पढ्ने विषयको टिपोट गरेर पनि सजिलो बनाउन सकिन्छ ।

५, मानिसले सबै कुरा सम्झन सक्दैन । त्यसैले हरेक विद्यार्थीले प्रत्येक विषयको नोट बनाउँदा राम्रो हुन्छ । विद्यार्थीले चाहिएको बेला त्यसलाई उपयोग गर्न सक्छ ।

६, विद्यार्थीले पछिसम्म पनि सम्झनका निम्ति व्यवहारीक तरिकाले पढ्ने् बानी बसाउनुपर्छ ।

७, विद्यार्थी अरु नै कुरामा सोचिरहेका हुन सक्छन् । त्यसो गर्नु हुदैन । पढाईमै एकाग्रताको प्रयास गर्नूपर्छ र

८, राम्रो आहार विद्यार्थीको शरीर र मस्तिष्कका लागि आवश्यक छ । दैनिक तिनपटक अनिवार्य रुपमा भोजन गर्नुुपर्छ र खाजासमेत छुटाउनु हुन्न । यसले गर्दा मात्रै आफ्नो पढाईमा राम्रो गर्न सक्छन्, धेरै सुख्खा खानेकुरा खान हुँदैन र

९, विद्यार्थीका लागि व्यायम अनिवार्य छ । दैनिक कम्तिमा २० मिनेट व्यायाम गर्नुपर्छ ।

१०, जाँच दिईसकेपछि सो विषयलाई पूर्णरुपमा विर्सने । उत्तेजित वा निराश नहुने । दिमागलाई खाली गरि तनाव हल्का गर्ने । अर्को विषयको तयारीमा जुट्ने । तर यसबिच एक वा आधा घण्टा एकान्तमा गई आनन्दी भावमा आराम गर्ने ।

११, स्मरण रहोस परिक्षाका दिनहरुमा अनिदो नबस्ने, दिनमा नसुत्ने, ५ घण्टा नियमित रुपमा राति सुत्ने, अन्यथा तनावको समस्या बढ्छ । परिक्षामा आफु शान्त रहने । बितेका सबै कुरालाई सकारात्मक ढङगले सोच्ने ।