मानव विकासमा नेपालको सुधार, अझै पनि गरिबतम् देशमध्येमै

मानव विकास सुचकांकमा नेपाल गतवर्ष भन्दा १२ स्थान माथि उक्लेको छ ।

काठमाण्डौं -संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विकास कार्यक्रम (युएनडिपी) ले सार्वजनिक गरेको मानव विकास सूचकाङ्कमा गतवर्ष १५७ औं स्थानमा रहेको नेपाल यो वर्ष १४५ औं स्थानमा उक्लेको छ । कुल १८७ मुलुकमध्ये नेपाल गरिबतम् ४२ औंमा परेको छ ।

युएनडिपीले ८ साउनमा जापानको राजधानी टोकियोमा सार्वजनिक गरेको मानव विकास प्रतिवेदनमा दक्षिण एशियाली मुलुक पाकिस्तान र अफगानिस्तानभन्दा नेपाल माथि छ । पाकिस्तान १४६ र अफगानिस्तान १६९ औं स्थानमा छन् ।

दक्षिण एशियाली राष्ट्रमध्ये श्रीलङ्काको स्थान सबैभन्दा राम्रो छ । श्रीलङ्का ७३ औं स्थान प्राप्त गरी उच्च मानव विकास भएको देशमा परेकोे छ । त्यसैगरी भारत १३५, भुटान १३६ र बंगलादेश १४२ औं स्थानमा छन् भने माल्दिभ्स १०३ औं स्थानमा छ । चीन ९१ औं स्थानमा छ ।

शिक्षा क्षेत्रमा भएको प्रगति र आयका सूचकाङ्कका आधारमा नेपालले सन्तोषजनक सुधार गरेको उल्लेख गर्दैै प्रतिवेदनमा लैङ्गिक विकास सूचकाङ्कमा पनि नेपालले झिनो सुधार गरेको जनाइएको छ । लैङ्गिक विकास सूचकाङ्कमा १०२ औं स्थानमा रहेको नेपाल ९८ औं स्थानमा उक्लन सफल भएको पनि प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

युएनडिपीले जारी गरेको विज्ञप्तिमा धरमराउँदो गरिबीको दर, उच्च असमानता, बेलाबखत आउने प्राकृतिक विपत्ति र सङ्कटका कारण एशिया तथा एशिया प्रशान्त क्षेत्रमा मानव विकासमा प्रतिकूल असर परेको र ती चुनौतीको सामना गर्न सामाजिक सेवा तथा सुदृढ सामाजिक सुरक्षा पद्धति अवलम्बन गर्नुपर्नेमा जोड दिइएको छ । मानव विकास सूचकांको पहिलो १० स्थानमा पर्ने देशहरु

१. नर्वे, २. अष्ट्रेलिया, ३ स्वीटजरल्याण्ड, ४. नेदरल्याण्ड्स, ५. संयुक्त राज्य अमेरिका, ६. जर्मनी, ७. न्यूजिल्याण्ड ८. क्यानाडा९. सिंगापुर, १०. डेनमार्क । यो सूचिको सबैभन्दा पुछारमा पश्चिम अफ्रिकी देश नाइजर १८६ औं स्थानमा छ ।

–हिमालखबर बाट

014 Human Development Index

Very high human development	High human development	Medium human development	Low human development
1 Norway	50 Uruguay	103 Maldives	145 Nepal
2 Australia	51 Bahamas	103 Mongolia	146 Pakistan
3 Switzerland	51 Montenegro	103 Turkmenistan	147 Kenya
4 Netherlands	53 Belarus	106 Samoa	148 Swaziland
5 United States	54 Romania	107 Palestine, State of	149 Angola
6 Germany	55 Libya	108 Indonesia	150 Myanmar
7 New Zealand	56 Oman	109 Botswana	151 Rwanda
8 Canada	57 Russian Federation	110 Egypt	152 Cameroon
9 Singapore	58 Bulgaria	111 Paraguay	152 Nigeria
10 Denmark	59 Barbados	112 Gabon	154 Yemen
11 Ireland	60 Palau	113 Bolivia (Plurinational State of)	155 Madagascar
12 Sweden	61 Antigua and Barbuda	114 Moldova (Republic of)	156 Zimbabwe
13 Iceland	62 Malaysia	115 El Salvador	157 Papua New Guinea
14 United Kingdom	63 Mauritius	116 Uzbekistan	157 Solomon Islands
15 Hong Kong, China (SAR)	64 Trinidad and Tobago	117 Philippines	159 Comoros
15 Korea (Republic of)	65 Lebanon	118 South Africa	159 Tanzania (United Republic of)
17 Japan	65 Panama	118 Syrian Arab Republic	161 Mauritania
18 Liechtenstein	67 Venezuela (Bolivarian Republic of)	120 Iraq	162 Lesotho
19 Israel	68 Costa Rica	121 Guyana	163 Senegal
20 France	69 Turkey	121 Viet Nam	164 Uganda
21 Austria	70 Kazakhstan	123 Cape Verde	165 Benin
21 Belgium	71 Mexico	124 Micronesia (Federated States of)	166 Sudan
21 Luxembourg	71 Seychelles	125 Guatemala	166 Togo
24 Finland	73 Saint Kitts and Nevis	125 Kyrgyzstan	168 Haiti
25 Slovenia	73 Sri Lanka	127 Namibia	169 Afghanistan
26 Italy	75 Iran (Islamic Republic of)	128 Timor-Leste	170 Djibouti
27 Spain	76 Azerbaijan	129 Honduras	171 Côte d’Ivoire
28 Czech Republic	77 Jordan	129 Morocco	172 Gambia
29 Greece	77 Serbia	131 Vanuatu	173 Ethiopia
30 Brunei Darussalam	79 Brazil	132 Nicaragua	174 Malawi
31 Qatar	79 Georgia	133 Kiribati	175 Liberia
32 Cyprus	79 Grenada	133 Tajikistan	176 Mali
33 Estonia	82 Peru	135 India	177 Guinea-Bissau
34 Saudi Arabia	83 Ukraine	136 Bhutan	178 Mozambique
35 Lithuania	84 Belize	136 Cambodia	179 Guinea
35 Poland	84 The former Yugoslav Republic of Macedonia	138 Ghana	180 Burundi
37 Andorra	86 Bosnia and Herzegovina	139 Lao People’s Democratic Republic	181 Burkina Faso
37 Slovakia	87 Armenia	140 Congo	182 Eritrea
39 Malta	88 Fiji	141 Zambia	183 Sierra Leone
40 United Arab Emirates	89 Thailand	142 Bangladesh	184 Chad
41 Chile	90 Tunisia	142 Sao Tome and Principe	185 Central African Republic
41 Portugal	91 China	144 Equatorial Guinea	186 Congo (Democratic Republic of the)
43 Hungary	91 Saint Vincent and the Grenadines		187 Niger
44 Bahrain	93 Algeria
44 Cuba	93 Dominica
46 Kuwait	95 Albania
47 Croatia	96 Jamaica
48 Latvia	97 Saint Lucia
49 Argentina	98 Colombia
	98 Ecuador
	100 Suriname
	100 Tonga
	102 Dominican Republic