काठमाडौं । ९ महिनासम्म अन्तरिक्षमै अड्किएका नाका दुई अन्तरिक्ष यात्री पृथ्वीमा आइपुगेका छन् । अन्तरिक्ष यात्री गएराति फ्लोरिडाको गल्फ कोस्टमा अवतरण गरेका छन् । उनीहरू अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनमा करिब नौ महिनासम्म बसेपछि पृथ्वीमा फर्किएका हुन् । जुन मुख्य योजनाभन्दा लामो समय हो ।

स्पेसएक्सको क्रू ड्र्यागन क्याप्सुलले ती दुई अन्तरिक्ष यात्री- बुच विल्मोर र सुनिता विलियम्स—का साथै अन्य दुई जनालाई बोकेर फ्लोरिडाको गल्फ कोस्ट नजिकै तल्लाहासीको पानीमा न्यूयोर्क समयअनुसार साँझ करिब ६ बजे अवतरण गरेको हो ।

विलियम्स र विल्मोर २८६ दिनको अन्तरिक्ष बसाइपछि पृथ्वीमा फर्किए, जसले गत गर्मीदेखि राष्ट्रिय ध्यान आकर्षित गरेको एक विवादास्पद विषयको समापन गर्यो । जुन महिनामा सुरु भएको उक्त मिसन मूल रूपमा आठ दिन मात्र चल्ने अपेक्षा गरिएको थियो, तर हप्तौँ र महिनौँसम्म लम्बियो । अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई फिर्ता ल्याउन नसक्दा उनीहरू खतरामा परेको आशंका गरियो । नासाले उनीहरूलाई पृथ्वीमा नफर्काएकोमा धेरैले आश्चर्य व्यक्त गरे ।

जनवरीको अन्त्यतिर यो विषय राजनीतिक विवादमा परिणत भएको थियो । राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्ना पूर्ववर्ती राष्ट्रपति जो बाइडेनले विलियम्स र विल्मोरलाई अन्तरिक्षमा बेवास्ता गरेको आरोप लगाए । मार्चमा, स्पेसएक्सका संस्थापक एलन मस्कले आफूले छ महिनाअघि नै ती दुई अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई फिर्ता ल्याउने प्रस्ताव राखेको तर बाइडेन प्रशासनले राजनीतिक कारणले अस्वीकार गरेको दाबी गरे । यद्यपि, उनले कोसँग कुरा गरे भन्ने विवरण भने दिएका छैनन् । नासासँग भने उनले कुनै प्रत्यक्ष सम्पर्क नगरेको जनाइएको छ ।

बाइडेन प्रशासनका क्रममा नासाका प्रशासक रहेका बिल नेल्सनले विलियम्स र विल्मोरलाई अन्तरिक्ष स्टेशनबाट फिर्ता ल्याउन मस्क वा स्पेसएक्ससँग उद्धार मिसनबारे कहिल्यै छलफल नभएको बताएका छन् । स्टारलाइनरमा समस्या देखिएपछि उनीहरूको अन्तरिक्षमा बसाइ लम्ब्याउने निर्णय नासाले नै गरेको थियो, जसमा ह्वाइट हाउसले कुनै हस्तक्षेप नगरेको नेल्सनले स्पष्ट पारे ।

अगस्टमा नासाका अधिकारीहरूले अन्तरिक्षमा पुर्‍याएको स्टारलाइनर यानलाई खाली पृथ्वीमा फर्काउने निर्णय गरे । त्यसपछि, अन्तरिक्ष यात्रीहरूको जिम्मेवारी हेरफेर गरियो ताकि विलियम्स र विल्मोर अन्तरिक्ष स्टेशनको चालक दलमा सामेल भई स्पेसएक्स यानमा पृथ्वीमा फर्किन सकून् । सेप्टेम्बरमा अन्तरिक्ष स्टेशनमा प्रक्षेपित उक्त यानले नासाका निक हेग र रुसी अन्तरिक्ष एजेन्सीका अलेक्सान्द्र गोर्बुनोभलाई पनि अन्तरिक्षमा लगेको थियो, जो मंगलबार पृथ्वीमा फर्किए ।